İşyerlerinde Haşere İlaçlaması

İşletmeler gerek İş sağlığı ve Güvenliği mevzuatı uyarınca, gerekse Gıda Yönetmelikleri uyarınca Haşereler ile mücadele etmektedir. Haşereler işletmelerde insan sağlığını olumsuz etkilerler ve ayrıca işletmelerde kablo vb. kemirmeleri sonucunda yangın çıkmasına makine ve ekipmanların zarar görmesine sebep olabilirler. Fabrikalarda özellikle Yemekhane, Soyunma Yerlerinde, İşçi yatakhanelerinde, Duş, Lavabo ve tuvaletlerde haşereler ile mücadele edilmesi son derece önemlidir. Haşereler ile mücadele Hijyenin bir parçası olup çalışan sağlığının korunması gerekmektedir.
Bununla ilgili olabilecek Yönetmelik maddeleri aşağıdaki gibidir.

İşyerlerinde İşçilerin Barınma yerlerinde gerekli hijyenik şartların sağlanması şart koşulmuştur. (İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Madde 66)
İşyerlerinde Yemek Yeme yerlerinde gerekli hijyenik şarların sağlanması şart koşulmuştur. (İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Madde 48)

İşyerlerinde Soyunma yerlerinde gerekli hijyenik şarların sağlanması şart koşulmuştur. (İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Madde 50)

Haşere İlaçlaması Kim Tarafından Yapılmalı?
Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik uyarınca ilaçlama işlemi Sağlık Bakanlığından Onaylı firmalar tarafından yapılmalıdır. Günümüzdeki bazı uygulamalara baktığımızda apartman kapısı altından kendi kartvizitlerini atarak haşere ilaçlaması yaptığını iddia eden işletmeler bulunmaktadır. Görevini yasal mevzuatlar çerçevesinde yerine getirmeyen belgesiz firmalar halk sağlığı ve çevre için büyük risk teşkil etmektedir. Yapılacak yanlış bir uygulama, insanların zehirlenmesine,hayatlarını kaybetmesine veya ömür boyu sakat kalmalarına sebep olabililmektedir.

İlaç firması seçilirken sağlık bakanlığından onaylı olup olmadıkları sorulmalı ve yeterlilik belgeleri istenmelidir(Biyosidal Ürün Uygulama İzin Belgesi). Bunun dışında ilgili firmanın Sağlık Bakanlığından Onaylı  bir Mesul Müdürü olmalı. Sahada uygulama yapacak kişilerin Sağlık Bakanlığından Onaylı  Biyosidal Ürün uygulayıcı sertifikası olması gerekmektedir. Eğer ilaç firması bu belgeleri gönderemiyorsa kesinlikle o ilaç firması ile çalışılmamalı ve hatta insan sağlığını tehlikeye attıkları için Sağlık Bakanlığına Şikayet edilmelidir.

Haşere İlaçlamasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Haşere ilaçlaması yaptıracak olan firmalar, üretim sahalarında ilaçlama yapan kişilerin İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uygun hareket ettiklerini denetleme ile sorumludur. Dolayısıyla İlaçlama için gelen kişiler eğer yüksekte, kuyu gibi kapalı alanlarda çalışma yapacaklarsa uygun ekipmanlarını sağlamış olmalı ve bu konularda İş Güvenliği Eğitimlerini almış olmalıdır. Firmalarda çalışan İş Güvenliği Uzmanları ise Acil Durum Planlarına ve Risk Değerlendirme Raporlarında Haşere İlaçlamasına yer vermelilerdir. Ayrıca Yıllık çalışma planlarına Haşere İlaçlama Kontrolleri dahil edilmelidir. Kullanılan ilaca ait ürün güvenlik bilgi formları ilaç firmasından tedarik edilmelidir.

Haşere İlaçlaması Yapıldıktan Sonra Belge Verilmesi
İlaçlamayı yapan firma yapılan her ilaçlama sonrasında; İlaçlamayı yapana ait, kullanılan ilaca ait, İlaçlama yapılan yere ait bilgilerin yer aldığı bir raporu hazırlayarak bir nüshasını işletme sahibine vermek zorundadır.

Haşere İlaçlamasında Kullanılan İlaçlar nelerdir
İlaçlama işleminde Sağlık Bakanlığı tarafından izin verilmiş ruhsatlı ilaçlar kullanılmalıdır. İzinsiz ürünler ve diğer kimyasal maddeler kesinlikle kullanılmamalıdır.  İlaçların taşınmasında ve muhafazasında beşeri (insani) ilaç veya zirai mücadele ilaçlarının kapları ve ambalajları kullanılması yasaklanmıştır. Ayrıca işyerleri kullanılan ilaca ait ürün güvenlik bilgi formlarını bulundurmak zorundadır.

Bilgi Alınabilecek Bazı Referans Firmalar
Teknik Türk
Birim İlaçlama
Nopest
Pakİş İlaçlama

Mehmet Sınay

Teknik Öğretmen

İş Güvenliği Uzmanı (A)