İş Sağlığı ve Güvenliği dediğimizde ilk akla gelen işyerleridir. Ancak güvenlik genel bir ifade olup İşyerlerini, Evleri, Taşıtları ve Ulaşım Yollarını da kapsayan bir kavramdır. İşyerleri, mevzuat şartlarını karşılamak ve çalışanların güvenliğini en üst düzeyde tutmak için sağlık ve güvenlik şartları ile ilgili gerekli çalışmaları yürütmektedir. Peki ya evlerimizde kendi güvenliğimizi, evde yaşayan bireylerin güvenliğini sağlayabiliyor muyuz? Bu yazımda faydalı olabileceğini düşündüğüm Evdeki tehlike ve Risklere değinerek bir nevi Evimiz için Risk değerlendirmesi yapmış olacağız.
1. Gaz Kaçakları
Tüp veya Doğalgaz kullanımı bütün evlerde olmaktadır. Evlerdeki gaz kaçağı en büyük tehlikedir. Açığa çıkan yanmamış gaz evin içinde birikerek patlayıcı bir ortam oluşturur. Ve ufak bir kıvılcımda büyük bir patlama ile ev içinde yaşayanların hayatlarını kaybetmesine sebep olabilir. Patlama olmadığı durumda ise insanların zehirlenerek hayatını kaybetmesine sebep olabilir.
Ne Yapılmalı?
Ev içindeki Kombi, ocak, fırın gibi gaz ile çalışan ekipmanların yılda en az bir defa yetkili servis tarafından bakımlarının yapılması büyük önem arz etmektedir. Bunun yanında ev içinden geçen gaz tesisatında belli periyotlarda gaz kaçağı testi yapılmalıdır. Ayrıca Gaz ile çalışan ekipmanların bulunduğu ortamda uygun bir gaz dedektörü bulundurulmalı ve bakımları yapılmalıdır.
2. Elektrik Tehlikesi
Elektrik insanlar için görünmeyen bir tehlikedir ve heryerde insanın karşısına çıkabilir. Kimi zaman Elektrik çarpması, kimi zaman yangın şeklinde kendisini gösterir. Özellikle Elektrikli mutfak gereçlerinin çalıştırıldığı ıslak ve nemli alanlar elektrik çarpılma kazalarının yaşanacağı alanlardır. Bu sebeple de Mutfaklarda , Banyoda elektrikli el aletleri kullanımına dikkat edilmelidir. Ve yine evlerde yapılan en büyük hata bir prize ekstra bağlantılar yaparak 3 tane, 5 tane, 10 tane fişin takılması sonucu kablo ve sigortaların aşırı ısınması ile yaşanabilecek yangın olaylarıdır.
Ne Yapılmalı?
Elektrik kaçaklarından korunmak için öncelikle 30mA kaçak akım rölesi takılması gerekmektedir. Islak ve Nemli alanlarda Elektrikli ev aletlerinin kullanımından kaçınılmalıdır. Prizlere ekstra uzatma ara kablolar bağlayarak elektrik tesisatının aşırı gerilim altında zorlanmasından kaçınılmalıdır. Evlerde bozuk priz ve fişlerin kullanılmasından kaçınılmalıdır. Özellikle kış aylarında Elektrik sobaları ev içinde uygun kesitte olmayan kabloların aşırı ısınmasına sebep olarak yangın çıkmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple evde kullanılan Elektrik kablo kesitlerinin uygun olması sağlanmalı. Eğer aşırı ısınma gibi bir durumla karşı karşıya kalınırsa mutlak bir Elektrik Teknisyenin den yardım alınmalı ve tesisat kontrol ettirilmelidir.
3. Evde Kullanılan Kimyasallar
Kimyasal maddeler hayatımızın her alanında karşımıza çıkıyor. Evde kullanılan, Çamaşır Suyu, Tuz ruhu, Mobilya ve Parke temizleyiciler, Kireç sökücüler, Bulaşık detarjanları, Parfümler, Deodorantlar, Kolonya vb. kimyasal maddeler dikkat edilmediğinde evde yaşayan bütün bireyler için ve özellikle de çocuklar için çok tehlikelidir.Ve bu kimyasallara dikkat edilmediği takdirde ise kaza olması kaçınılmazdır. Kimyasallar vücuda Sindirim yoluyla, Deri yoluyla, Göz yoluyla ve Soluma yoluyla girebilmektedir. Özellikler evlerinde küçük çocuk bulunan ailerin kimyasal malzemelere karşı daha dikkatli olması gerekmektedir.
Ne Yapılmalı?
Evdeki kimyasal malzemelerde aynı işyerlerinde olduğu gibi mutlaka tanımlı ve üstlerinde tehlike sembollerinin olması sağlanmalıdır. Kimyasal malzemeler, çocukların ulaşamayacağı bir alanda olması gerekmektedir. Eğer Bel hizasının altındaki dolaplara yerleştirilecekse dolaplar mutlaka kilitli olmalıdır. Aile bireylerinin merdiven altı/ kaçak ve markasız kimyasal kullanımından kaçınması gerekmektedir. Kimyasal malzeme kullanılmadan önce, kutu üstündeki üretici firma talimatlarının mutlaka okunarak aile bireyleri tarafından bilgi sahibi olunması gerekmektedir. Evde kullanım fazlası kimyasal madde bulundurmamak yine aile bireylerinin güvenliği için son derece önemlidir.
4. Yangın
Yangın hem işyerleri hemde evler için en büyük tehlikedir. Elektrik, Gaz, Sigara izmariti, Kibrit, Çakmak vb. çeşitli çıkış sebepleri vardır.
Ne Yapılmalı?
Öncelikle evde yangın çıkarma tehlikesi olan hususların belirlenmesi gerekmektedir. Bu hususlar belirlendikten sonra ise gerekli önleyici önlemlerin alınması yolunda adımlar atılmalıdır. Örneğin çok eski ve gaz kaçıran mutfak ocağının değiştirilmesi veya aşırı yüklenme sebebiyle ısınan kablo kesitlerinin arttırılarak elektrik tesisatının revize edilmesi gibi. Sonrasında bütün aile bireylerinin olası yangın vakalarına karşı eğitimli ve bilgili olması ise son derece önemli. Evde Gaz kaçağı dedektörü bulundurulması, yangın söndürme tüpü bulundurulması, yangın battaniyesi bulundurulması, Şarjlı aydınlatma bulundurmak başlıca alınabilecek tedbirler arasında sayılabilir.
5. Dolap ve Raflar
Sabitlenmemiş dolap ve raflar olası bir depremde devrilmeye sebep olarak evde çalışanların yaralanmasına sebep olur. Ayrıca raftan bir malzeme alırken dolap veya raf'ın sallanması, yerinden çıkması gibi sebepler yaralanma ile sonuçlanabilir. Dolap ve raftan malzeme alırken, malzemelerin üstünüze düşmesi de yine gerçeklebilecek kazalar arasındadır.
Ne Yapılmalı?
Devrilme ve düşme riskine karşı dolaplar sabitlenmeli, raflar ise sağlamlaştırılmalıdır. Ev içinde mümkün mertebe terlik ile dolaşmak olası yere düşen cam kırıkları sebebiyle yaralanmalardan aile bireylerini koruyacaktır. Ve yine dolap ve raflara aşırı ağır malzeme istiflemesinden kaçınılmalıdır.
6. Yanıklar
Evde Kızgın Yağ, Su, Kahve vb. dökülmesi olabilecek ciddi ev kazalarından biridir.
Ne Yapılmalı?
Kızartma vb. işlerde tencere kapaklarının kapatılması büyük önem taşımaktadır. Ayrıca kızgın yağ içine su damlatılmaması yağ patlamaları için son derece önemlidir. Evde sıcak ve kaynar sıvılar ile çalışırken çok dikkatli olunmalıdır. Sıcak temasların tutulması gerektiği durumda sıcaklığa dayanıklı eldiven kullanılması sağlanmalıdır. Çocuklar sıcak ve kaynar yüzeylerden uzak tutulmalıdır. Yanıklara karşı aile bireyleri bilinçli ve eğitimli olmalı ve evde mutlaka bir ilkyardım çantası bulundurulmalıdır.
7. Kesikler
Bıçak, Spatula, Keskin Cam ve Metal yüzeyler insanların yaralanmasına sebep olabilecek el aletleridir. Bu aletlerle çalışırken çok dikkatli olmak gerekmektedir. El aletlerinin mutlaka sapları olmalı ve el ile çok iyi kavranmış olmalıdır. Özellikle et ve mamullerinin kesilmesinde çok fazla kaza olayı ile karşılaşılmaktadır. Keskin yüzeylerden Eller ve parmaklar uzak tutulmalıdır. İhtiyaç durumunda kesilmeye dirençli tel örgü eldivenlerin kullanılması düşünülebilir.
8. Merdivenler
Temizlik sırasında, Tamirat sırasında veya raflara ulaşmak için kullanılan merdivenlerden düşmek kişilerin yaralanmasına Baş, Bel, El, Ayak gibi organlarda kırıklara sebep olabilir.
Ne Yapılmalı?
Merdivenler kaymayacak şekilde sabitlenmiş olmalı. Kırık ve çürük merdivenler kullanılmamalı. Merdiven kullanımında 3 nokta kuralı (iki el bir ayak veya iki ayak bir el'in merdivene teması) uygulanmalı.
9. Yüksekten Düşme
Yüksekten Düşme vakaları kırılma yada ölümle sonuçlanan kazalardır. Dolayısıyla yüksekte yapılan çalışmalar yüksek dikkat, bilgi ve beceri gerektiren çalışmalardır. Evlerdeki yüksekte çalışma olaylarından kasıt ise özellikle Cam temizlikleri sırasında komple bütün vücudun pencere dışına çıkartılması ile gerçekleştirilen çalışmalara Yüksekte çalışma diyebiliriz.
Ne Yapılmalı?
Cam vb. Temizlik işlemlerinde vücut dışarı çıkartılmamalıdır. Camlardaki kanatlardan ulaşılabildiği yere kadar temizleme işlemi yapılmalıdır. Bunun yapılabilmesi içinde Cam ve Pencere tasarımlarının bu doğrultuda yapılmış olması büyük önem taşımaktadır. Ulaşılmakta güçlük çekilen yerlerde sopa ucuna bez bağlamak suretiyle destek alınabilir. Eğer yinede Pencere dışına çıkılarak çalışma yapılması gerekiyorsa mutlaka paraşüt tipi emniyet kemeri ve kapı ankrajı'nın kullanılması gerekmektedir. Bunun içinde bu işi yapacak kişinin eğitimli olması büyük önem taşımaktadır.
10. Düdüklü Tencereler
Buhar gücünden yararlanarak, buharı içerde hapseden ve yemekleri hızlı pişirmek için kullanılan tencerelerdir. Tencerelerin uygun kullanılmaması, temizlik ve bakımlarının yapılmaması tencere kapağının fırlamasına/patlamasına sebep olabilir. Bunun dışında insan vücudunda ciddi yanıkların oluşmasına da sebep olabilir.
Ne Yapılmalı?
Tencereler mutlaka CE belgeli olmalı. Üretici firma talimatlarına göre tencerenin kullanılması sağlanmalıdır. Kapak contası sıcaklığın etkisi ile zamanla bozulacağından yılda bir kere değiştirilmesi gerekir. Her kullanım sonrası Basınç valfi (Düdük olarak adlandırlan kısım) temizliği yapılmalıdır. Pişirme sırasında kapağın tam oturduğundan emin olunmalıdır. Tencere soğumadan ve içindeki basınç tahliye edilmeden kapak kesinlikle açılmaya zorlanmamalıdır. Düdüklü tencereler susuz çalıştırılmamalıdır.
Mehmet Sınay
Teknik Öğretmen
İş Güvenliği Uzmanı (A)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder